دید کلی
سماورهای زغالی و نفتی هنگام کار ، گاز دی اکسید کربن تولید میکنند. این گاز که در اثر ناقص سوختن زغال و نفت بوجود میآید به علت عدم توجه مصرف کنندگان ، خطرات جانی نیز بجای میگذارد. لذا به منظور جلوگیری از این خطرات سماورهای برقی به بازار عرضه شده است. البته سماورهای برقی نیز بدون عیب نیستند.
به عنوان مثال میتوان به خطر برق گرفتگی اشاره کرد. با این حال به سبب داشتن محاسن زیاد امروزه مورد استقبال مردم قرار گرفتهاند. در حال حاضر اگر چه توسعه شبکه گاز شهری استفاده از سماورهای گازی را نیز رواج داده است، اما تولید گاز دی اکسید کربن در این سماورها سبب شده است که استفاده از سماورهای برقی همچنان در اولویت باشد.
ساختمان سماور برقی
سماور برقی از دو قسمت عمده زیر تشکیل شده است.
قسمت خارجی
این قسمت سماور شامل مخزن ، درپوش مخزن یا چنبره ، پایه و دستهها میباشد.
اجزای الکتریکی سماور برقی
قسمت عمده سماور برقی بخش الکتریکی آن است که شامل اجزای زیر است.
* عایق مخصوص المنت
برای جلوگیری از اتصال بدنه المنت از عایق مخصوصی استفاده میشود. در المنتهای فلزی از عایقهای مخصوص سرامیکی که بصورت مهره سوراخدار است، استفاده میشود. قطر سوراخ مهرهها برحسب مقدار ولتاژ المنتها متفاوت است. عایق المنتهای صفحهای از نوع مقوای نسوز است و عایقهای حلزونی از نوع پودر سرامیکی یا خاک چینی میباشند.
* لولههای عایق نسوز
لولههای عایق که به آنها وارنیش نسوز هم گفته میشود، برای عبور سیمهای رابط مورد استفاده قرار میگیرد. وظیفه لولههای عایق دو چیز است :
o حفاظت سیمهای روپوشدار سماور در مقابل حرارت
o جلوگیری از اتصال بدنه
* ترمینان چینی: سیمهای رابط به دو سر المنت توسط ترمینال چینی به همدیگر متصل میشوند، که از استحکام حرارتی کافی برخوردار است.
* ترموستات یا اتوماتیک : ترموستات کنترل درجه یا میزان گرما در سماور را به عهده دارد. ترموستات یک سماور برقی از قسمتهای زیر تشکیل میشود.
o بازو یا عضو حساس به حرارت
o پلاتینها
o اهرم چینی
o ولوم
o پیچ تنظیم
o دسته ولوم
طرز کار سیستم اتوماتیک سماور
اصول کار ترموستات به این صورت است که وقتی جریان الکتریکی المنت توسط ترموستات برقرار میشود، المنت گرم شده و گرمای آن از طریق بدنه مخزن جذب آب درون مخزن میشود. وقتی درجه حرارت آب بالا رفت و به حد مجاز رسید، گرمای المنت ، بازوی حساس ترموستات را گرم میکند. بازوی حساس در مقابل گرما انبساط طولی پیدا کرده و بطرف بالا کشیده میشود. در این هنگام دو پلاتین اتصال جریان المنت ، از همدیگر جدا شده و المنت از کار میافتد.
پس از مدت زمانی که دمای آب از حد لازم کمتر میشود. بازوی حساس خنک شده در نتیجه انقباض طولی پیدا کرده و دوباره دو پلاتین به همدیگر وصل میشوند و جریان المنت برقرار و آب گرم میگردد. بدین ترتیب در تمام مدتی که سماور به برق وصل است گرمای آب بطور خودکار کنترل میشود.
عیب یابی سماور برقی
سماور گرم نمیکند و لامپ نشان دهنده روشن نمیشود.
* پریز برق ندارد : باید عوض یا تعویض شود.
* دوشاخه یا کابل رابط خراب است : باید تعمیر یا تعویض شود.
سماور گرم نمیکند اما لامپ نشان دهنده روشن است.
* ترموستات خراب است :
روشن شدن لامپ نشان دهنده به دلیل اتصالی اشتباط آن به ترمینال چینی است. آن را اصلاح کنید. گرم نکردن سماور به دلیل خراب بودن ترموستات میباشد. یک لحظه کوتاه پلاتینهای ترموستات را به همدیگر وصل کنید. در این هنگام اگر سماور گرم شد، ترموستات خراب است. ترموستات را در صورت امکان رفع عیب کنید، اگر عیب برطرف نشد آن را تعویض کنید.
* المنت خراب است :
اگر المنت مختصر قطعی پیدا کرده و کاملا خراب نشده باشد. محل قطع شده را مشخص و به همدیگر اتصال دهید. ولی اگر در اثر کار زیاد خسارت کلی دیده باشد، باید آن را به کلی عوض کنید تا عیب رفع شود.
سماور برقی گرم میکند ولی گرمای آن مطلوب نشده و زود به زود ترموستات قطع و وصل میشود.
* ولوم ترموستات روی درجه مناسب قرار نگرفته است : ولوم ترموستات را روی درجه مناسب قرار دهید.
* ترموستات تنظیم نیست
ولوم ترموستات را در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا در آخرین درجه خود قرار گیرد. حال سماور را به برق وصل کنید. دسته ولوم را پس از باز کردن پیچ آن از ولوم خارج کنید. به محض قطع جریان توسط ترموستات ، پیچ داخل ولوم را با پیچ گوشتی تخت مناسب در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا پلاتینها به هم متصل شده و جریان الکتریکی برقرار شود. در این حال همچنان منتظر باشید. اگر بعد از چند لحظه کار در حالی که آب نمیجوشد، ترموستات عمل کند باز پیچ تنظیم را در همان جهت بچرخانید. پس از مدتی آب به جوش میآید.
بعد از چند لحظه که از مدت زمان جوش آب گذشت، پیچ را در جهت خلاف عقربههای ساعت حرکت دهید تا عمل اتوماتیک انجام گیرد. حال چنانچه پس از کاهش گرما ، ترموستات مجددا بصورت خودکار جریان را برقرار کند و در هنگام جوشیدن آن را قطع نماید ترموستات تنظیم است. در غیر اینصورت اقدام به تنظیم مجدد ترموستات کنید تا وضعیت اتوماتیک بطور مطلوب بدست آید.
آب از زیر سماور چکه میکند و هنگام کار سماور ، بدنه دارای برق است.
* کوره حرارت سوراخ شده است : باید محل عیب را شناسایی و قلع کاری کرد.
* سماور هنگام شست و شو در داخل آب قرار گرفته و قسمت الکتریکی آن خیس شده است : آن قدر صبر کنید تا سماور کاملا خشک شود.