پمپ های دوار جزء دسته پمپ های جابجایی مثبت بوده و در صنعت جهت پمپاژ سیالات سنگین(مانند سوخت سنگین وروغن) استفاده می شوند . این پمپ ها در انواع دنده ای ، پیچی و پره ایوجود دارند . در اینجا بعضی پمپ های جابجائی مثبت به طور خلاصه بررسی می شوند .
الف) پمپ دوار دنده ای (Gear):: این پمپ ساده ترین نوع پمپ دوار می باشد و در دو نوع داخلی و خارجی ساخته می شوند .در این نوع پمپ ها سیال در فضای بین دندانه ها حبس شده و به بیرون فرستاده می شود. دندانه ها از نوع Helical& Spur می باشند .نوع Helical جریان آرامتری را برقرار میکند.در بعضی طرح ها سوراخ هایی در امتداد شعاع از بالا به پایین دندانه وجود دارد و هر دو فضای بین دنده مجاور را به هم ارتباط می دهد.این به خاطر بای پاس کردن سیال از یک دنده به دنده بعدی است تا از افزایش فشار بیش از حد و اعمال بار زیاد بر یاتاقانها جلوگیری شود.پمپ های دنده ای امکان پمپاژ سیال با ویسکوزیته های مختلف و با فشار ورودی متفاوت را دارند. به علاوه جریان در سیستم به آرامی و بدون ضربه (پالس) برقرار می شود .این پمپ ها خود راه انداز هستند و می توانند خشک نیز کار کنند . از آنجا که این نوع پمپ ها تنها دو جزء متحرک دارند، قابلیت نگه داری و در مدار بودن بالایی دارند و در هر دو جهت نیز می توانندکارکنند.سرعت پمپ های کوچک١٧۵٠ تا٣۴۵٠ دور در دقیقه است و برای پمپ های بزرگتر و سیال چسبنده تر سرعت کاهش می یابد . باتوجه به طراحی این نوع پمپ ها که لقی کمی بین دندانه و پوسته می باشد، کنترل بر روی جریان سیال به سلدگی صورت میگیرد و همین نکته منجر به استفاده بیشتر این پمپ ها در انتقال دقیق سیالات حساس و گران شده است. البته لازم است دقت شود همراه سیال ذرات خورنده نباشد.همانطورکه قبلا بیان شد سیال در فضای بین دنده ها حبس شده، به جلو رانده می شود .جنس قطعات پمپ دنده ای با توجه به نوع سیال انتخاب می شود. جنس دنده ها معمولا از فولاد زنگ نزن و بوش ها و آب بند مکانیکی از جنس برنز انتخاب می شود. پمپ پنتاکس
ب )پمپ دوار پره ای: (Vane) این پمپ ها در چند نوع پره کشویی، پره پاندولی، پره بادام کی و پره قابل انعطاف ساخته می شوند1 .-پمپ پره ای 2-کار پمپ پره ای
ج) پمپ دوار Lobe: : در این پمپ ها دو محور وجود دارد که به هرپمپ دوار محور یک پروانه دارای تعدادی برجستگی مشابه پمپ های دنده های متصل. (Lobe)وجود سیال در محفظه پمپ راه اندازی را تسهیل می کند. جهت جلوگیری از نشت گاز به درون سیستم در زمان خاموش بودن پمپ لازم است تدابیر لازم در موقع راه اندازی صورت گیرد و گازهای احتمالی سیستم مطابق دستورالعمل تخلیه شود.عملکرد این نوع پمپ ها تقریبا مشابه عملکرد پمپ های دنده ایست ولی از آنجا که سیال در قطعات بزرگتر به بیرون ارسال میشود، جریان سیال به آرامی جریان پمپ های دنده ای نیست. در این نوع پمپ ها سیال در اثر عامل خارجی (فشار هوا یا نیروی ثقل) وارد پمپ می شود پس از ورود به پمپ به جلو فرستاده می شود. این پمپ برای پمپاژ گستره وسیعی از سیالات چسبنده و محلول ها استفاده میشود. به علاوه در این نوع پمپ ها امکان همراه بودن مواد جامد با سیال نیز وجود دارد زیرا در این نوع پمپ ها لقی بیشتری بین پروانه وپوسته وجود دار.
د) پمپ دوار پیچی: این پمپ ها مانند چرخ گوشت بوده و دارای یک، دو یا سه چرخ هستند و به نحو مناسب درون پوسته ثابت قرار داده شده اند. در پمپ های دوار دبی عبوری از پمپ فقط تابع دور محور است و به فشارتولید شده بستگی ندارد. این، خاصیت پمپ های دوار را از پمپ های سانتریفوژ متمایز می کند .تلفات داخلی پمپ های دوار که شامل نشتی ها می باشد معمولا بالاست بنابراین این پمپ ها برای فشارهای بالا مناسب نیستند در فشار های خیلی بالا از پمپ های رفت و آمدی پیستونی استفاده شود .چنانچه از نشتی سیال صرفه نظر کنیم، دبی عبوری این پمپ ها تقریبا ثابت است. بنابر این منحنی مشخصه یک خط ثابت است ولی با توجه به وجود نشتی این منحنی کمی با افزایش فشار به طرف دبی کمتر میل می کند .افزایش ویسکوزیته سیال منجر به کاهش دبی عبوری می شود و علت این است که سیال نمی تواند با سرعت کافی فضای خالی شده داخل پمپ را پر کند. قدرت پمپ نیز با افزایش ویسکوزیته افزایش می یابد. اگر چه رایج ترین پروانه مورد استفاده در پمپ های دنده ای از نوع ساده است، اما انواع حلزونی و جناغی آن نیز در بسیاری از پمپ ها استفاده می شود. در ضمن نوع پروانه هم از سوی سازنده پمپ انتخاب می شود.