هرگاه جسمی بهسرعت حول محور خود به چرخش در آید، ذرات مرکزی آن جسم در اثر نیروی تولید شده به خارج پرتاب میگردند. این نیرو را نیروی گریز از مرکز گویند. پمپهای گریز از مرکز بر اساس این نیرو که در اثر چرخش پروانه بوجود میآید، کار میکنند. دو قسمت مهم این تلمبه که کار اصلی را انجام میدهند، عبارتند از:
پروانه impeller
جداره casing
مایع پس از رهایی از پروانه ، از مجرایی میگذرد که انروی سرعتی مایع به انروی فشاری مبدل میگردد. به این ترتیب ، فشار مایع هنگام خروج بیش از فشار ورودی آن میباشد. اگر سطل پر آبی را با سرعت به دوران در آوریم، مشاهده میشود وضعی قرار میگیرد که بای آب نمیریزد. اگر در همین حال ، سوراخی در ته طرف ایجاد کنیم، مشاهده میشود که آب با سرعت زیاد از سوراخ به بیرون میریزد.
پمپ دوّار
پمپ دوّار ، یک نوع پمپ جابجایی مثبت است که مایع را ممکن است به دو طریق پمپ کند: دورانی خاص و مخلوطی از دوران و نوسان. هر پمپ دوّار بهطور کلی از یک محفظه ساکن درست شده که در این محفظه یک موتور بوسیله نیروی یک محرک خارجی میگردد. حرکت روتور اجرا ، پمپ کننده را به حرکت در میآورد. پمپهای دوّار با طرحهای گوناگون و متنوع ساخته شدهاند که معمولترین آنها عبارتند از:
چرخ دنده داخلی و خارجی ، یک پیچی و چند پیچی ، تیکهای ، پرهای نفرشی ، پرهای نوسانی ، بادامک پیستونی میباشد. این پمپها لازم است با سرعت دورانی زیاد و در حدود ۵۰۰۰ دور در دقیقه و یا بیشتر کار نمایند.